W Grecji jedzenie przypisane jest do niemal każdego święta. Na wiele uroczystości przynosi się do kościoła rozmaite potrawy, a to koliva na święto zmarłych, pogrzeby lub pamiątki śmierci, a to artos – odświętny, aromatyczny chleb pieczony na odpusty, a to właśnie fanouriopita, czyli ciasto pieczone na cześć Świętego Fanouriosa, męczennika z czasów rzymskich (około III wieku), patrona wyspy Rodos, do którego wierni zwracają się z prośbą o odnalezienie tego, co zgubione.

O Świętym Fanouriosie wiemy niewiele. Około XIV wieku (choć niektóre źródła podają wiek XVI), gdy Rodos było jeszcze pod panowaniem islamskim, zarządcy wyspy postanowili odbudować zburzony przezeń kilka lat wcześniej mur okalający miasto, wysłaliwięc robotników, aby pozyskali kamienie z częściowo zniszczonych domów wśród zdemolowanych wiosek. Wśród ruin znaleźli mały kościół, pełen ikon, spośród których tylko jedna była zachowana w całości.

Ikona ta przedstawiała młodego mężczyznę w rzymskich szatach wojskowych, trzymającego krzyż w lewej ręce, a zapaloną świecę w prawej, podpisanego wyraźnie imieniem – Fanourios. Wokół postaci Fanouriosa opisane było dwanaście tortur jakie święty przeszedł, nie zrzekając się swej wiary.

Metropolita wyspy, Nilus, po dokładnym przestudiowaniu ikony oświadczył, że Święty Fanourios był jednym z największych męczenników wiary i natychmiast wysłał delegację do zarządcy Rodos z prośbą o pozwolenie na wzniesienie kościoła.

Nie trzeba się domyślać, że uzyskał odmowną odpowiedź, jednak zawzięty Metropolita osobiście udał się aż do Konstantynopola i ubłagał samego Sułtana, aby ten pozwolił mu wznieść świątynie na cześć Fanouriosa. Natychmiast powrócił na Rodos i odbudował kościół dokładnie w tym samym miejscu, w którym odnaleziono ikonę. Co ciekawe, kościół ten, tuż za murami miasta, znajduje się po dziś dzień.*

Święty Fanourios jest więc jednym z najbardziej czczonych świętych w Grecji, a co roku, 27go sierpnia obchodzi się jego celebrację, na którą wierni z intencją lub w podzięce, pieką specjalne ciasto – fanouropitę – i którym dzielą się później z innymi, ponieważ Święty Fanourios jest również patronem dobroczynności.

Fanouropita musi zawierać 7 lub 9 składników i jest to ciasto koniecznie bez dodatku mleka, masła czy jajek, jest więc ono całkiem przypadkowo wegańskie, ale całkiem nieprzypadkowo pyszne. Dodatki różnią się w zależności od tego, kto ciasto to piecze, ale ilość składników musi się zgadzać. Wszyscy przestrzegają tego do tego stopnia, że specjalnie dla fanouropity robi się mieszankę cynamonu i goździków, aby można ją było uznać za jeden składnik. Sama byłam świadkiem, gdy moja sąsiadka nie posypała ciasta cukrem pudrem, bo dodała rodzynki, a to już byłby osmy składnik.

Fanouropita bardzo często jest też ozdabiana za pomocą… serwetki! Ponieważ jest to ciasto błogosławione w kościele, musi wyglądać bardzo odświętnie. Po upieczeniu i ostygnięciu fanouropity przykłada się nań ozdobną koronkową serwetkę i posypuje obficie cukrem pudrem. Następnie delikatnie zdejmuje się serwetkę, a na cieście pozostaje piękny, koronkowy wzorek.

Z wzorkiem, z intencją, czy bez zachęcam Was serdecznie do spróbowania fanouropity, a jeśli tylko będziecie mieli okazję uczestniczyć w obrzędach na cześć Świętego Fanouriosa to koniecznie to zróbcie. Kto wie, może pomoże Wam odnaleźć coś, o czym nawet nie wiedzieliście, ze zgubiliście?

Fanouropita.

Rzuć też okiem na: